Buddyzm
Buddyzm tłumaczy się jako „Nauka Przebudzonego”. To system filozoficzny i religijny, który nie neguje ani nie afirmuje żadnego Boga. Założycielem tego nurtu był wywodzący się z książęcej rodziny indyjskiej Siddharth Gautama, żyjący od ok. 560 do 480 r.p.n.e.
Początkowo buddyzm nosił inną nazwę. To dharma, sasana lub buddhasasana. Określenie „buddyzm” pojawiło się, kiedy system ten zaczął się popularyzować na Zachodzie. Pochodzi ono od imienia Siddharta Gautama – „buddha”, które przyjął kiedy zaczął głosić swoje nauki.
Buddyzm od początku miał luźną strukturę organizacyjną i doktrynalną. Na przestrzeni lat powstały jego liczne odmiany i szkoły. Aktualnie dzieli się ona na trzy tradycje: Theravada, Mahayana i Wadżrajana.
CZYTAJ WIĘCEJ: Cmentarz Okunoin w Japonii - spacer najspokojniejszą aleją świata
Podstawą buddyzmu są Cztery Szlachetne Prawdy, które były głoszone przez Buddę oraz przedstawiona również przez niego – Ośmioraka Ścieżka. Są to prawdy o: cierpieniu, przyczynie cierpienia, ustaniu cierpienia i ścieżce prowadzącej do ustania cierpienia.
Pierwsza z nich mówi o narodzinach, starzeniu się, śmierci, rozpaczy, bólu, rozłące i niezaspokojonym pożądaniu, które są cierpieniem. Druga dotyczy pragnienia zmysłowej przyjemności, stawania się i niszczenia. W trzeciej mowa o wyrzeczeniu się, zaniechaniu i wyzwoleniu od pragnienia. Czwarta pokazuje ścieżkę jak dojść do stanu wolności od cierpienia poprzez właściwe poglądy, postanowienia, mowę, działanie, życie, dążenie, skupienie i medytację.
Uzupełnieniem Czterech Szlachetnych Prawd jest Szlachetna Ośmioraka Ścieżka, która jest zbiorem podstawowych zaleceń buddyzmu. Prowadzi ona do wyzwolenia, spokoju, wygaśnięcia cierpienia, wiedzy, oświecenia i nirwany. Składa się ona z ośmiu części. To: słuszny pogląd, słuszne myślenie, słuszne słowo, słuszny czyn, słuszne zarobkowanie, słuszne dążenie, słuszne skupienie i medytacja.
CZYTAJ WIĘCEJ: Tajlandia: buddyjscy mnisi zabici na niespokojnym południu kraju
Jedną z odmian buddyzmu jest buddyzm japoński. Do Japonii system ten dotarł w VI wieku. Nowa religia zyskała najpierw poparcie arystokracji, a później rodu cesarskiego. Wraz z buddyzmem Japonia przyjęła część elementów kultury chińskiej np. pismo. W VII wieku na terenie Japonii powstały pierwsze buddyjskie świątynie, a następnie liczne szkoły.
W XX wieku buddyzm japoński przeżywał swoje odrodzenie. Dominującym kierunkiem w japońskim systemie jest „zen”. Zen odrzuca zewnętrzny kult Buddy i wiarę w zbawczą moc formuł sakralnych. Zbawienie według zen polega na wyciszeniu i odkryciu w sobie natury Buddy, a także idącym z nią w parze - olśnieniu. Zamiast modlitw stosuje się medytację pod nadzorem mistrza, który uczniowi zadaje pytania. Kierunek zen miał duży wpływ na kształtowanie się kultury japońskiej o obyczajowość. Widać to szczególnie w malarstwie, literaturze i życiu codziennym, gdzie np. celebruje się picie herbaty.
Buddyzm tybetański to kolejna odmiana tego systemu. Nazywany jest również lamaizmem. Jest on główną religią Tybetu, Mongolii i kilku republik Federacji Rosyjskiej. Buddyzm tybetański nazywany jest „buddyzmem trzech pojazdów”, ponieważ zachował trzy główne nurty: hinajanę, mahajanę i wadżrajanę.
Buddyzm tybetański charakteryzuje się kultywowaniem tantr wadżrajany. Ponadto wyróżnia się w nim osiem wielkich systemów praktyk Tybetu. To: praktyki tantr wewnętrznych ningma, unikatowe praktyki tradycji kadam, praktyki lamdre, tradycja kagju, praktyki szangpa, praktyki „Uspokojenia”, praktyki „Sześcioczęściowej Wadżra Jogi” i praktyki „Podejścia i Zrealizowania Trzech Wadżr” – ciała, mowy i umysłu. Są to tantry jogi najwyższej. Praktyki te mają prowadzić do doświadczenia natury rzeczywistości i umysłu.
Buddyzm w Polsce nie jest najpopularniejszą religią, ale nie brakuje w naszym kraju jej członków. Są to głównie osoby związane ze wspólnotami zen i szkołami buddyzmu tybetańskiego. Buddyjskie związki wyznaniowej w Polsce rejestrowane są w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Aktualnie na terenie naszego kraju zarejestrowanych jest 14 takich wspólnot. Organizują one wizyty nauczycieli, kursy medytacyjne i regularne praktyki w swoich ośrodkach. Nad współpracą między wspólnotami czuwa Polska Unia Buddyjska.
Buddyzm przywędrował do Polski w XX wieku wraz z fascynacją Polaków kulturą Chin, Japonii, Tybetu i Korei.
